4 kỹ năng không thể thiếu để sinh tồn trong thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán luôn hấp dẫn với nhiều cơ hội lớn nhưng cũng lắm rủi ro bởi những biến động đầy bất ngờ và khó có thể lường trước. Vậy nhà đầu tư mới cần những trang bị những gì để có thể sinh tồn trong thị trường chứng khoán hiện nay?

Sau đây là 4 kỹ năng giúp các nhà đầu tư mới có thể sinh tồn trong thị trường tài chính đầy biến động:

I. Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng

Để có thể sinh tồn trên thị trường tài chính, việc chuẩn bị kiến thức là vô cùng cần thiết để tránh các trường hợp mất tiền oan. Nhà đầu tư cần tìm hiểu và nghiên cứu kỹ các loại tài sản để xác định loại tài sản phù hợp với bản thân. Vì thông thường đối với một nhà đầu tư mới, đa phần họ chỉ nghĩ đơn giản, thị trường tăng giá và chỉ cần bỏ tiền vào và một thời gian sau sẽ có lợi nhuận. Nhưng thực tế lại trái ngược như vậy.

Việc nhà đầu tư mới với tâm lý lạc quan, tự tin thái quá rằng sẽ luôn ứng phó được các diễn biến của thị trường. Tuy nhiên, do sự hạn chế nhất định về nhận thức thị trường (cả về cách giao dịch lẫn thông tin thị trường) việc nhà đầu tư mới quá lạc quan sẽ dẫn đến việc gồng lỗ và mất tinh thần dẫn đến hoảng sợ.

Trước khi bắt đầu tham gia thị trường tài chính, nhà đầu tư cần tìm hiểu về các loại tài sản:

Có rất nhiều loại tài sản có thể sinh lợi nhuận ở thời đại 4.0 (Chứng khoán, Forex, Crypto, BĐS…) và mỗi loại tài sản đều sẽ có những đặc điểm riêng. Việc nhà đầu tư tìm hiểu về các loại tài sản này sẽ định hình được phong cách đầu tư cũng như dễ dàng giám sát và quản lý danh mục đầu tư mình.

(mức độ rủi ro theo các loại tài sản)

(bảng so sánh các thị trường đầu tư)

II. Quản trị rủi ro

Trong đầu tư tài chính, bất kỳ một trường hợp nào cũng có thể xảy ra, may mắn là thứ phải trả giá và việc cắt lỗ trong thị trường tài chính là việc bất kỳ một nhà đầu tư nào cũng sẽ phải trải qua. Bao gồm cả những nhà đầu tư chuyên nghiệp hay tính đến cả những quỹ đầu tư có tên tuổi. Việc nhà đầu tư nắm rõ mức chấp nhận rủi ro của mình cũng là một điều quan trọng trong thời gian bắt đầu đầu tư tài chính. Bất kỳ nền kinh tế nào cũng có bốn nhóm nhà đầu tư khác nhau (như hình).

III. Chiến lược giao dịch

Một khi đã quyết được bạn sẽ đầu tư vào loại tài sản nào và xác định được phong cách đầu tư. Điều thứ ba mà những người đầu tư cần biết, là có những công cụ nào sẽ hỗ trợ người mới trong quá trình đầu tư.

Chắc hẳn khi bắt đầu nghiên cứu và tìm hiểu, nhà đầu tư sẽ tìm thấy rất nhiều những công cụ, các chỉ báo về khối lượng, động lượng, đường trung bình v.v…

Nhưng trong một thị trường tài chính rộng lớn, có hàng trăm ngàn công cụ và chỉ báo hỗ trợ thì việc người mới lựa chọn được một công cụ phù hợp sẽ rất khó khăn.

Theo lựa chọn của các chuyên gia, các chỉ báo trên đây sẽ không quá phức tạp và người mới sẽ dễ tiếp cận:

- Đường trung bình động (Moving Average)

- Chỉ số sức mạnh tương đối (Relative Strength Index)

- Dải Bollinger

- Chỉ báo khối lượng (Volume)

IV. Quản lý vốn

Một trong những điều mà ngay cả nhà đầu tư đã có kinh nghiệm trên thị trường cũng mắc phải, đó là việc quản lý vốn, phân bổ danh mục hợp lý. Việc người mới dễ bị cuốn theo thị trường dẫn tới việc sử dụng toàn bộ vốn để “all in” một cổ phiếu, coin, hay một cặp tiền tệ nào đó thường xuyên diễn ra trên thị trường đầu tư tài chính. Vì vậy, để giảm thiểu việc “all in”, nhà đầu tư cần biết một số nguyên tắc để có thể “sinh tồn” trên thị trường.

Nguyên tắc 1: Luôn đặt ra mức rủi ro chấp nhận được và đặt cắt lỗ

Thua lỗ trong đầu tư tài chính là điều không tránh khỏi. Việc nhà đầu tư cần chính là đặt ra cho mình mức rủi ro nằm trong phạm vi có thể chấp nhận được, ví dụ mức chịu lỗ là 15% - 20% tổng vốn. Khi tài khoản thua lỗ ở mức này, nhà đầu tư tiến hành cắt lỗ, tránh trường hợp “margin call” hoặc “mất trắng” số tiền mình có.

Nguyên tắc 2: Không đặt kỳ vọng quá cao

Hầu hết các nhà đầu tư đều mong muốn làm giàu nhanh khi mới bước chân vào thị trường tài chính. Tuy nhiên, quá trình này không đơn giản như vậy. Vì vậy, trong thời gian đầu nhà đầu tư nên không đặt kỳ vọng quá cao. Bạn nên bước từng bước nhỏ, thực hiện các giao dịch với số vốn khởi điểm ít, học cách tích tiểu thành đại. Sau khi thành công ở các giao dịch nhỏ, bạn có thể dần tăng dần vốn lên.

Nguyên tắc 3: Kiên nhẫn

Đòn bẩy tài chính là cơ hội để nhà đầu tư gia tăng lợi nhuận nhanh chóng, nhưng đây đồng thời cũng là một con dao hai lưỡi. Do đó, nhà đầu tư không nên lạm dụng công cụ này mà nên lựa chọn mức đòn bẩy hợp lý, hoặc tốt nhà là tránh sử dụng nếu không cần thiết.

Nguyên tắc 4: Sử dụng nguồn vốn đầu tư hợp lý

Nguyên tắc quản lý vốn cơ bản là không nên sử dụng hết số tiền mình đang có để mua ngay từ lần đầu. Thay vào đó, nhà đầu tư nên chia nhỏ lượng vốn và mua khi thị trường có tín hiệu tích cực.

Ví dụ:

Cổ phiếu X đang giảm về vùng giá được cho là tiềm năng đảo chiều, Ông A đã nghiên cứu cổ phiếu này một thời gian và quyết định sẽ mua cổ phiếu tại vùng giá này. Đầu tiên, ông A mở vị thế với 5% số vốn với mục tiêu thăm dò thị trường, diễn biến cổ phiếu X tăng trưởng tốt và có tín hiệu đảo chiều tăng, ông A bắt đầu đẩy thêm 10% vốn và tiếp tục tăng vốn sau khi thị trường có nhịp tăng dài hạn.

Như vậy, từ bài học của ông A, chúng ta có thể thấy một chiến lược giao dịch đơn giản cũng có thể thành công nếu sử dụng vốn một cách hợp lý. Trong trường hợp giá cổ phiếu X tiếp tục giảm, ông A cũng có thể rút vốn ra khỏi thị trường với mức rủi ro không đáng kể.

V. Tổng kết

Đầu tư tài chính là một trong những nghề tạo ra nhiều tỷ phú nhất Việt Nam hay trên toàn thế giới, đó là điều không thể bàn cãi. Nhưng con đường đến với đỉnh Olympia không bao giờ là dễ dàng đối với người mới. Hành trang đầy đủ là việc chuẩn bị không bao giờ thừa khi bước từng bước đến con đường tự do tài chính. Hy vọng bài viết trên có thể cung cấp cho các bạn những viên gạch đầu tiên để xây dựng nền móng vững chắc trước khi bước vào thị trường đầu tư.