Sự khác biệt của chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh? Lựa chọn loại hình nào để phù hợp với bản thân?

Nhiều nhà đầu tư vẫn còn đang không biết lựa chọn giữa đầu tư chứng khoán cơ sở hay chứng khoán phái sinh. Sự khác biệt của chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh tạo ra các cơ hội khác nhau cho mỗi nhà đầu tư. Hãy tìm hiểu và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất với bản thân qua bài viết dưới đây.
Chứng khoán cơ sở - Chứng khoán phái sinh. Ảnh minh họa: Internet.
Chứng khoán cơ sở - Chứng khoán phái sinh. Ảnh minh họa: Internet.

Chứng khoán cơ sở là gì? Chứng khoán phái sinh là gì?

Trước hết, nhà đầu tư cần phải hiểu rõ và phân biệt được khái niệm của hai dạng đầu tư chứng khoán này.
Chứng khoán cơ sở (CKCS) là tên gọi chung của các sản phẩm chứng khoán như cổ phiếu, trái phiếu, đơn vị tiền tệ, đơn vị hàng hóa,... sử dụng làm tài sản cơ sở của chứng quyền, và được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán tại Việt Nam, nằm trong chỉ số VN30 hoặc HNX30 và đáp ứng đầy đủ những tiêu chí về:
  • Mức vốn hóa trên thị trường
  • Mức độ thanh khoản
  • Tỷ lệ tự do chuyển nhượng
  • Chứng chỉ quỹ ETF (niêm yết ở Sở GDCK)
  • Kết quả HĐKD của doanh nghiệp 
  • Những tiêu chí khác theo quy định của UBCK Việt Nam
Chứng khoán phái sinh (CKPS) là loại công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng mà trong đó giá trị của CKPS phụ thuộc vào một hay nhiều loại tài sản cơ sở. Tài sản cơ sở của CKPS là chứng khoán, các chỉ số chứng khoán hoặc tài sản khác (thực phẩm, kim loại, nông sản,...)
CKPS: Giao dịch theo vùng dao động. Ảnh minh họa: Internet.CKPS: Giao dịch theo vùng dao động. Ảnh minh họa: Internet.

Những điểm khác biệt giữa chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh

STT

Tiêu chí

Chứng khoán cơ sở

Chứng khoán phái sinh

1



Số tiền/cổ phiếu cần để giao dịch

 - Cần 100% tiền và CP trước khi giao dịch. 

 - Có thể vay ký quỹ để mua thêm cổ phiếu (chỉ áp dụng cho một số cổ phiếu đạt tiêu chuẩn).

 - Chỉ cần một phần giá trị CKPS.

 - Cần phải ký quỹ để đảm bảo thanh toán. 

2

Thời gian giao dịch

09h00 – 11h30

13h00 – 15h00

08h45 – 11h30

13h00 – 14h45

3

Thời gian sở hữu

Không giới hạn

Tối đa đến ngày đáo hạn

4

Số lượng niêm yết

Số lượng phụ thuộc vào TCPH

Không giới hạn

5

Khối lượng giao dịch tối thiểu

100 cổ phiếu

1 hợp đồng

6

Khối lượng giao dịch tối đa

 - Sàn HOSE: 500.000 cổ phiếu/lệnh

 - Sàn HNX và Upcom: 999.990 cổ phiếu/lệnh

500 hợp đồng/lệnh

7

Khối lượng nắm giữ tối đa

Không giới hạn

(trừ trường hợp đặc biệt hạn chế tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài)

 - Nhà đầu tư cá nhân: 5 nghìn hợp đồng

 - Tổ chức: 10 nghìn hợp đồng

 - Tổ chức có tư cách pháp nhân: 20 nghìn hợp đồng

8

Xu hướng thị trường

Thị trường tăng thì phát sinh lãi.

Vẫn có thể có lãi khi thị trường tăng và giảm

9

Khả năng bán khống chứng khoán

Chưa được thực hiện

Tham gia vị thế bán

Loại hình chứng khoán nào thì phù hợp với cá nhân từng nhà đầu tư?

Có thể thấy rằng, dù là CKCS hay CKPS thì đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Mỗi nhà đầu tư có một mục đích đầu tư, kỳ vọng vào tỉ suất sinh lời hay phong cách đầu tư khác nhau. Vậy nên, lựa chọn đầu tư vào loại chứng khoán nào còn phải phụ thuộc rất nhiều vào nhu cầu riêng của nhà đầu tư.
Nên lựa chọn đầu tư CKCS hay CKPS?
Nên lựa chọn đầu tư CKCS hay CKPS?
CKCS thường được phát hành bởi các doanh nghiệp, các tổ chức uy tín và có tài chính tốt, phù hợp để đầu tư dài hạn và an toàn. Tuy nhiên, lợi nhuận từ đầu tư CKCS thường không quá cao trong thời gian ngắn. 
Bên cạnh đó, CKPS mang nhiều cơ hội hấp dẫn nhưng cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cần nhà đầu tư phải phân tích đúng đắn và lựa chọn đầu tư sáng suốt. Đầu tư vào CKPS có kỳ hạn nhất định nên nhà đầu tư cần chủ động trong quá trình mua - bán của mình. Vậy nên CKPS phù hợp với những nhà đầu tư ưa thích phong cách mạo hiểm, dám đầu tư và chấp nhận rủi ro.
Muốn đưa ra được quyết định tốt nhất với bản thân, ngoài việc hiểu rõ mong muốn của mình, nhà đầu tư cũng cần phải có những kiến thức nhất định, hiểu rõ về thị trường Việt Nam và quốc tế, phải biết cách phân tích dòng tiền chứng khoán và dự đoán xu hướng tăng trưởng trong tương lai để có thể đầu tư hiệu quả nhất. 
Hãy trang bị cho bản thân những kiến thức cần thiết và hữu ích nhất, nâng cao khả năng phân tích xu hướng thị trường, lựa chọn đầu tư trong khi thị trường có nhiều biến động,... bằng cách tham gia ngay khóa học chứng khoán của Finashark – Hệ thống phân tích dòng tiền.
Finashark - Hệ thống phân tích dữ liệu dòng tiền chuyên nghiệp, hiệu quả
Hotline: 0901 345 869
Email: lienhe@finashark.vn
Website: finashark.vn