Thương vụ mua lại Greenland đang được thảo luận tích cực trong Phòng Bầu dục của ông Donald Trump.
Đối với tổng thống Mỹ, đó là thỏa thuận bất động sản để đời, một hợp đồng sẽ bảo đảm vùng đất bằng 1/4 diện tích của Mỹ và củng cố vị trí của ông trong lịch sử Mỹ cùng với Tổng thống Andrew Johnson, người đã mua Alaska từ Nga vào năm 1867, và Thomas Jefferson, người mua lại Louisiana từ Pháp vào năm 1803.
Đối với các cố vấn của ông Trump, kế hoạch tiếp quản hòn đảo cực Bắc trị giá hàng tỷ USD sẽ thách thức sự thống trị của Trung Quốc đối với các kim loại công nghiệp của thế giới và giúp ngăn chặn tham vọng quân sự của Nga.
Mỏ khoáng sản giúp giảm phụ thuộc Trung Quốc
Washington chưa ra giá cho Greenland trước cuộc gặp lẽ ra đã được lên kế hoạch diễn ra vào tháng tới của ông Trump với Kim Kielsen, lãnh đạo địa phương, và Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen. Ông Trump cho biết cuộc thảo luận mới ở giai đoạn đầu.
Hôm 20/8, nhà lãnh đạo Mỹ bất ngờ nói trên Twitter rằng ông đã hủy chuyến thăm này vì nữ thủ tướng Đan Mạch không "hứng thú" với đề nghị của ông về việc mua lại đảo Greenland.
Những tảng băng trôi ở Greenland. Ảnh: AP.
Khu tự trị Greenland tự điều hành các vấn đề nội bộ trong khi Đan Mạch, chủ sở hữu của đảo, chịu trách nhiệm chính sách quốc phòng và đối ngoại.
Theo Guardian, trong kế hoạch chuyến thăm - vừa bị ông Trump hủy bỏ, ba nhà lãnh đạo đã dự kiến thảo luận về những đóng góp của Copenhagen đối với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Washington tin rằng Đan Mạch có thể đóng góp nhiều hơn thông qua các căn cứ quân sự, thay vì tiền mặt, khi xét đến vị trí chiến lược của Greenland giữa Mỹ và Nga.
Tuy nhiên, các cố vấn của ông Trump lại dành nhiều thời gian ở Cánh Tây của Nhà Trắng để hạ thấp mối lo ngại về Vladimir Putin và tham vọng quân sự của tổng thống Nga hơn là lên kế hoạch giành phần thắng trong cuộc chiến kinh tế với Trung Quốc.
Đó là lý do cuộc trao đổi nhiều năm với Đan Mạch về việc cho thuê các lô đất của Greenland phát triển thành cuộc đàm phán để mua lại toàn bộ địa điểm.
Tổng thống Trump nói chuyện với các phóng viên trước khi lên máy bay Air Force One với đệ nhất phu nhân Melania Trump tại sân bay thành phố Morristown ở Morristown, New Jersey, ngày 18/8. Ảnh: AP.
Greenland chứa trữ lượng hàng đầu của một số kim loại đất hiếm, bao gồm neodymium, praseodymium, dysprosium và terbium, cùng với uranium và các sản phẩm phụ của kẽm.
Các tập đoàn Mỹ từng nghĩ Trung Quốc là nhà cung cấp kim loại đất hiếm ổn định cho điện thoại di động, máy tính và gần đây là ôtô điện. Chính phủ Mỹ vẫn bình thản khi các công ty Trung Quốc bắt đầu vơ vét các mỏ trên khắp miền Trung và miền Nam châu Phi để đảm bảo sự thống trị thậm chí còn lớn hơn của thị trường toàn cầu.
Sự xuất hiện của ông Tập Cận Bình với tư cách nhà lãnh đạo Trung Quốc và lập trường chính sách đối ngoại cứng rắn hơn của ông đã khiến nhiều nhà hoạch định chính sách Mỹ lo ngại. Đối với các cố vấn của Tổng thống Trump, nhu cầu độc lập kinh tế lớn hơn đã thúc đẩy chương trình nghị sự.
Gánh nặng của Đan Mạch
Một mục tiêu của Mỹ là Greenland Minerals, công ty Australia thu hút sự chú ý kể từ khi bắt đầu hoạt động trên bán đảo phía tây nam Greenland vào năm 2007 để phát triển mỏ Kvanefjeld, nơi có nhiều kim loại đất hiếm.
Hơn 100 triệu tấn quặng được cho là nằm dưới bề mặt và dự án này được kỳ vọng trở thành một trong những nhà sản xuất lớn nhất toàn cầu bên ngoài Trung Quốc.
Trước khi lên chuyên cơ Air Force One để tới hội nghị thượng đỉnh G7 ở Pháp, ông Trump nói rõ rằng ông nghĩ Greenland có giá nhất định, giống như mọi thứ và mọi người đều có giá của mình, và Đan Mạch có thể trở thành bên bán.
"Chúng tôi bảo vệ Đan Mạch giống như chúng tôi thực hiện với phần lớn thế giới. Vì vậy, ý tưởng này xuất hiện và tôi nghĩ nó khá chắc chắn. Về mặt chiến lược, nó rất thú vị. Về cơ bản, nó là một thỏa thuận bất động sản lớn", ông nói.
Những ngôi nhà đầy màu sắc của Rodebay, Greenland. Ảnh: Getty.
Nghệ thuật đàm phán là phát hiện điểm yếu của đối thủ. Ông Trump cho biết Greenland đã khiến Đan Mạch tiêu tốn khoảng 700 triệu USD mỗi năm trong các khoản trợ cấp. Trong khi chỉ ra gánh nặng về tài chính công, rõ ràng ông coi đây là quân bài chủ chốt có thể được sử dụng để thuyết phục người nộp thuế Đan Mạch.
Trong đánh giá giả định về thương vụ của ông Trump, Financial Times đưa ra mức giá 1,1 nghìn tỷ USD trên giá trị kết hợp của tài sản quốc phòng và khoáng sản ở Greenland.
Bà Frederiksen đã tìm cách dẹp tan mọi cuộc thảo luận về giá cả khi khẳng định: "Greenland không phải để bán. Greenland không phải thuộc Đan Mạch. Greenland thuộc về Greenland. Tôi rất hy vọng rằng họ (Mỹ) không có ý định nghiêm túc".
Ông Trump nói rằng mua Greenland không phải là ưu tiên số một của ông nhưng việc ông thúc đẩy ý tưởng này cho thấy Trung Quốc ám ảnh ông tới mức nào.
