Sam Walsh và cú đưa Rio Tinto lội ngược dòng thành công

Lợi nhuận 6 tháng đầu năm 2014 của Tập đoàn Rio Tinto chạm đến con số 5,1 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ, trong khi nợ ròng giảm mạnh từ 18,1 tỷ USD vào cuối năm 2013 xuống còn 16,1 tỷ USD tại thời điểm tháng 7/2014. Với tỷ lệ đóng góp trên 92% doanh thu Tập đoàn, các mỏ quặng sắt đem về cho Rio con số lợi nhuận 4,68 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ, trong khi lợi nhuận từ quặng kim loại đồng tăng nhảy vọt 71%, chạm ngưỡng 594 triệu USD.

Có được kết quả thành công ngoài mong đợi này là nhờ sự nỗ lực cắt giảm chi phí và chi tiêu về vốn của ngài giám đốc điều hành Sam Walsh. Ông kỳ vọng chi tiêu về vốn của Tập đoàn sẽ giảm xuống còn 9 tỷ USD trong năm 2014, thấp hơn so với con số dự đoán của giới chuyên gia phân tích là 11 tỷ USD và tiếp tục giảm bằng một nửa của năm 2012 với 8 tỷ USD vào năm 2015. Mục tiêu giảm 1 tỷ USD chi phí điều hành công ty hàng năm cũng được Sam Walsh quyết tâm thực hiện trong năm nay và nhiều năm sau.

“Công việc ưu tiên trước mắt của Rio Tinto là làm mạnh bảng cân đối. Mọi thứ đang diễn ra rất tốt. Đây là cách duy nhất để đảo ngược tình thế và kêu gọi cổ đông trở lại”, chuyên gia phân tích Hunter Hillcoat ở Hãng Investec Plc nói.

Sau gần 2 năm vật lộn với sự suy giảm của ngành công nghiệp khai thác quặng sắt và giá kim loại giảm, với đà tăng trưởng khả quan như hiện nay, dự kiến Rio có thể hoàn trả cổ tức đúng hẹn với số tiền 2,6 tỷ USD cho nhà đầu tư vào năm sau, 3,2 tỷ USD vào năm 2016 và 5,5 tỷ USD vào năm 2017. Mục tiêu giảm nợ ròng xuống 15 tỷ USD và kế hoạch mua lại 3,5 tỷ USD giá trị cổ phiếu vào năm tới cũng được Sam Walsh “lên dây cót” ngay từ hôm nay.

Mặc dù sở hữu triển vọng kinh doanh sáng sủa trong năm tới, song vấn đề Rio Tinto phải đối mặt đó là doanh thu của Tập đoàn vẫn phụ thuộc quá nhiều vào năng suất và chất lượng từ các mỏ quặng sắt, trong khi điều nhà đầu tư cần là sự đa dạng hóa ngành nghề để duy trì và phát triển kinh doanh một cách bền vững.

“Rủi ro của ngành công nghiệp khai thác mỏ liên tiếp phá hủy toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp, thể hiện qua những dự án tăng trưởng nghèo nàn và những thương vụ sáp nhập đắt đỏ. Do đó, bằng cách nào đó, Sam Walsh cần bảo đảm cho nhà đầu tư thấy rằng, Tập đoàn sẽ không đi vào thời kỳ đen tối đó một lần nữa”, chuyên gia phân tích Myles Allsop ở Hãng UBS nói.

Nắm bắt được tâm lý trên, Sam Walsh đang ấp ủ hàng loạt dự án khai thác tiềm năng lớn, trong đó có dự án mỏ bauxite South of Embley ở Úc, mỏ khai thác đồng ở Peru và dự án mỏ quặng sắt 20 tỷ USD ở Guinea. Ông chọn cách “phớt lờ” những thương vụ mua bán và sáp nhập để tập trung hơn vào việc mở rộng và phát triển những mỏ khai thác hiện có như mỏ quặng sắt Pilbara ở miền Đông nước Úc, mỏ đồng và vàng Oyu Tolgoi ở Mongolia. Bằng cách lợi dụng “cỗ máy in tiền” quặng sắt, có thể giúp ngài giám đốc điều hành 64 tuổi Sam Walsh giảm bớt áp lực đi tìm nguồn vốn, để ưu tiên tập trung vào khía cạnh đa dạng hóa và quản lý danh mục đầu tư thành công.

Tuy nhiên, Sam Walsh và Ban giám đốc Rio Tinto cũng hiểu rằng, những dự án đầu tư dài hạn ông đề ra sẽ gặp không ít khó khăn trong việc thuyết phục nhà đầu tư sau những sai lầm trong quá khứ. Điển hình là quyết định đồng ý bán lại mỏ quặng than Mozambique với giá 50 triệu USD vừa được khép lại vào tháng 7 mới đây, được xem là một trong những thương vụ “tàn khốc” nhất trong lịch sử ngành công nghiệp khai thác mỏ. Bởi mức giá bán lại chỉ bằng một phần nhỏ so với số tiền hàng tỷ đô la mà Tập đoàn Rio Tinto chi trả cách đây 3 năm.

“Dù Sam Walsh lựa chọn con đường đi nào, yếu tố ổn định sẽ luôn phải được đặt lên hàng đầu. Không ai đủ kiên nhẫn để nín thở chờ đợi phần mở đầu để rồi thất vọng khi kết thúc trong quá trình điều hành một công ty”, ông Myles Allsop nói.